شرکت گارتنر به تازگی در گزارشی، ده روند استراتژیک فناوری را برای سال 2025 معرفی کرده است. در ادامه به معرفی روند های استراتژیک فناوری در سال 2025 می پردازیم.
روند ۱: هوش مصنوعی عاملمحور (Agentic AI)
تعریف: قادر است برنامهریزی کند و اقداماتی انجام دهد تا به اهداف تعیینشده توسط کاربر دست یابد.
مزایای کسبوکار: ایجاد نیروی کار مجازی از عوامل هوش مصنوعی برای کمک، انتقال بار و تقویت کار انسانها یا برنامههای سنتی.
چالشها: نیاز به قوانین و چارچوبهای قوی برای اطمینان از همراستایی با نیات ارائهدهندگان و کاربران.
روند ۲: پلتفرمهای حکمرانی هوش مصنوعی (AI Governance Platforms)
تعریف: راهحلهای فناوری که به سازمانها کمک میکند عملکرد قانونی، اخلاقی و عملیاتی سیستمهای هوش مصنوعی خود را مدیریت کنند.
مزایای کسبوکار: ایجاد، مدیریت و اجرای سیاستهایی که استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی را تضمین میکند؛ توضیح نحوه عملکرد سیستمهای هوش مصنوعی؛ مدیریت چرخه زندگی مدلها و فراهم کردن شفافیت برای ایجاد اعتماد و پاسخگویی.
چالشها:دستورالعملهای هوش مصنوعی در مناطق و صنایع مختلف متفاوت است و این موضوع باعث میشود که برقراری شیوههای متناسب دشوار باشد.
روند ۳: امنیت دربرابر اطلاعات غلط
تعریف: یک دسته فناوری نوظهور که به طور سیستماتیک به شناسایی و تشخیص اعتماد میپردازد.
مزایای کسبوکار: کاهش تقلب از طریق تقویت کنترلها برای تأیید هویت؛ جلوگیری از تصرف حسابها از طریق امتیازدهی خطر مداوم، آگاهی زمینهای و مدل اعتماد تطبیقی مداوم؛ و حفاظت از شهرت برند با شناسایی روایتهای مضر.
چالشها: نیاز به یک رویکرد یادگیری چندلایه و تطبیقی که بهطور مداوم بهروز میشود و نیازمند همکاری تیمی است.
روند ۴: رمزنگاری پساکوانتومی (PQC)
تعریف: حفاظت از دادهها که در برابر خطرات رمزگشایی محاسبات کوانتومی مقاوم است.
مزایای کسبوکار: حفاظت از دادهها در برابر خطرات امنیتی که با ظهور محاسبات کوانتومی به وجود میآید.
چالشها: الگوریتمهای PQC نمیتوانند بهعنوان جایگزینهای مستقیم برای الگوریتمهای نامتقارن موجود استفاده شوند. برنامههای فعلی ممکن است با مشکلات عملکردی مواجه شوند و نیاز به آزمایش و احتمالاً بازنویسی دارند.
روند ۵: هوش نامرئی محیطی (Ambient Invisible Intelligence)
تعریف: فناوری که بهطور نامحسوس در محیط ادغام شده است تا تجربیات طبیعی و شهودیتری را فراهم کند.
مزایای کسبوکار: امکان ردیابی و حسگری واقعیزمانی و کمهزینه از اقلام، بهبود دید و کارایی؛ پتانسیل برای ردیابی غیرقابل جعل و روشهای جدید برای گزارش هویت، تاریخچه و ویژگیهای اشیاء.
چالشها: ارائهدهندگان باید به نگرانیهای حریم خصوصی پاسخ دهند و برای برخی از انواع استفاده از دادهها، رضایت کاربران را جلب کنند. کاربران ممکن است برای حفظ حریم خصوصی، برچسبها را غیر فعال کنند.
روند ۶: محاسبات با بهرهوری انرژی بالا (Energy-Efficient Computing)
تعریف: رویکردی برای افزایش پایداری از طریق معماری، کد و الگوریتمهای بهینهتر؛ سختافزار بهینهشده برای کارایی؛ و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر برای اجرای سیستمها.
مزایای کسبوکار: پاسخ به فشارهای قانونی، تجاری و اجتماعی برای بهبود پایداری با کاهش ردپای کربن.
چالشها: نیاز به سختافزار جدید، خدمات ابری، مهارتها، ابزارها، الگوریتمها و برنامههای جدید؛ مهاجرت به پلتفرمهای محاسباتی جدید پیچیده و پرهزینه خواهد بود؛ قیمت انرژی ممکن است در کوتاهمدت به دلیل افزایش تقاضا برای انرژی سبز افزایش یابد.
روند ۷: محاسبات هیبریدی
تعریف:ترکیب مکانیزمهای مختلف محاسبات، ذخیرهسازی و شبکه برای حل مشکلات محاسباتی.
مزایای کسبوکار: محیطهای نوآوری با کارایی بالا و سرعت بالا؛ هوش مصنوعی که فراتر از محدودیتهای فناوری فعلی عمل میکند؛ کسبوکارهای مستقل که با سطوح بالاتری از اتوماسیون پشتیبانی میشوند؛ افزایش قابلیتهای انسانی که امکان شخصیسازی در زمان واقعی را در مقیاس بزرگ فراهم میکند و استفاده از بدن انسان به عنوان یک پلتفرم محاسباتی.
چالشها: فناوریهای نوپا و بسیار پیچیده نیازمند مهارتهای تخصصی هستند؛ یک سیستم از ماژولهای مستقل خطرات امنیتی را معرفی میکند؛ شامل فناوریهای آزمایشی و هزینههای بالا؛ نیاز به ارکستراسیون و یکپارچگی دارد.
روند ۸: محاسبات فضایی (Spatial Computing)
تعریف: تقویت دیجیتالی دنیای فیزیکی با استفاده از فناوریهایی مانند واقعیت افزوده و واقعیت مجازی برای ارائه تجربیات غوطهور.
مزایای کسبوکار: پاسخگویی به تقاضای مصرفکنندگان برای تجربیات غوطهور و تعاملی در بازیها، آموزش و تجارت الکترونیک؛ تأمین نیاز به ابزارهای بصری پیشرفته برای تصمیمگیری و افزایش کارایی در حوزههای سلامت، خردهفروشی و تولید.
چالشها: نمایشگرهای سرتاسری هزینهبر و دشوار هستند، نیاز به شارژ مکرر دارند، کاربران را ایزوله میکنند و ممکن است خطر حوادث را افزایش دهند؛ رابطهای کاربری پیچیدهاند؛ حریم خصوصی دادهها و امنیت نگرانیهای عمدهای هستند.
روند ۹: روباتهای چندمنظوره (Polyfunctional Robots)
تعریف: روباتهایی که قادر به انجام چندین کار و تغییر بیوقفه بین آنها هستند.
مزایای کسبوکار: بهبود کارایی؛ بازگشت سریعتر سرمایه (ROI); عدم نیاز به تغییرات ساختاری یا زیرساختهای ثابت که منجر به استقرار سریع، ریسک کم و مقیاسپذیری میشود؛ میتوانند جایگزین یا با انسانها همکاری کنند.
چالشها: صنعت هنوز در مورد قیمت یا حداقل عملکرد مورد نیاز استاندارد نشده است.
روند ۱۰: تقویت عصبی (Neurological Enhancement)
تعریف: بهبود تواناییهای شناختی با استفاده از فناوریهایی که فعالیت مغز را خوانده و رمزگشایی میکنند.
مزایای کسبوکار: افزایش مهارتهای انسانی، بهبود ایمنی، آموزش شخصیسازیشده، امکان کار کردن افراد مسنتر، بازاریابی نسل آینده.
چالشها: هزینههای اولیه بالا، محدودیت باتری و گزینههای تحرک و اتصال بیسیم؛ تهاجمی و پرخطر؛ رابطهای UBMIs و BBMIs به طور مستقیم با مغز انسان ارتباط برقرار میکنند که چالشهای امنیتی ایجاد میکند؛ نگرانیهای اخلاقی (مانند تغییر درک کاربران از واقعیت).